Finite

"πεπερασμένος,

 περιορισμένος,

 τετελεσμένος"

Ένας άνθρωπος δεν έχει απαραίτητα τέλος. Άινσταϊν, παραδείγματος χάριν. Αιώνια ζωντανός. Καβάφης, επίσης. Θυμάμαι ότι στην αρχαία ελληνική γραμματεία το θέμα της "υστεροφημίας" ήταν από τα βασικότερα. Ένδοξοι θάνατοι εξασφάλιζαν στους ήρωες αιώνια μνήμη. Ανδραγαθήματα, επίσης. Πράξεις μεγάλες, σημαίνουσες, υπεράνθρωπες.

Πως μπορεί όμως μια υπεράνθρωπη πράξη να "χωρέσει" μέσα σε μια ανθρώπινη ζωή;

Εξαρτάται ασφαλώς από την πράξη. Συνήθως αυτό που κρίνει, όχι το μέγεθος της πράξης, αλλά το κατά πόσον αυτή "χωράει", είναι πόσο "μεγάλοι" είναι οι δράστες όταν την πραγματοποιούν. Έτσι ο Ρασκόλνικοβ στο Εγκλημα και Τιμωρία του Ντοστογιέβσκι είναι μικρότερος από το έγκλημα και γι' αυτό δεν μπορεί να το χωρέσει, εν αντιθέσει με το πρότυπο που έχει μέσα του, τον Ναπολέοντα. Αντίθετα, ο Καρυωτάκης με την υπεράνθρωπη αυτοκτονία του ολοκληρώνει το έργο του και "δικαιώνεται" (από εμένα τουλάχιστον). Πράξη μεγάλη μπορεί να είναι επίσης το να δώσεις ένα νόμισμα στον μετανάστη που σου καθαρίζει το τζάμι στο φανάρι ή στο ζητιάνο του δρόμου, ειδικά αν είσαι άθεος και μη-εύπορος, ή η χαμογελαστή καλημέρα στον υπάλληλο του Δημοσίου που έχει εμφανώς τα νεύρα του. Αυτές οι τελευταίες πράξεις "χωράνε" στις ζωές όλων μας.

Μπορεί η αγάπη να είναι επίσης "υπεράνθρωπη"; Πιθανότατα ναι. Πως όμως "μεγαλώνει" κανείς ώστε να μπορέσει να φιλοξενήσει μια τέτοια αγάπη; Σύμφωνα με τα πρόσφατα πειραματικά μου δεδομένα, μάλλον φωτίζοντας τα σκοτάδια μέσα του. Ο έρωτας είναι πιο απλός και πιο αμείλικτος ταυτόχρονα: είναι πάντα εστιασμένος στο "τώρα", στη "στιγμή που περνάει και χάνεται". Με πολύ λίγη προσπάθεια μπορεί κανείς, ειδικά ως νέος, να ζει τη στιγμή του έρωτα ακριβώς όταν αυτή συμβαίνει. Αυτό όμως που μένει μετά είναι ξανά μια επόμενη πεπερασμένη στιγμή και όχι το απεριόριστο της αγάπης. Εν κατακλείδι, το "Expect anything, especially nothing" μπορεί χαλαρά να περιγράψει τον έρωτα, όχι όμως και την αγάπη!